archiefEIGEN VOLK EERST (2) (1 reactie / hieronder geplaatst)
- Een cursusleidster overkwam het dat de ouders en leerkrachten op een
school in de Friese wouden, in reactie op haar aanwijzingen onderling
in het Fries reageerden. Ze stond er voor spek en bonen bij, buitengesloten.
Althans zo voelde dat, en vroeg de organisatie voortaan Friese cursusleidsters
naar Friese scholen af te vaardigen.
- In een organisatieadviesbureau te Amsterdam maakte ik het mee, dat hedonistische
mantelpakjes-adviseurs uit de grachtengordel, tijdens de lunch bewonderend
opkeken naar een adviseur van Marokkaanse afkomst, toen hij inging op
hun vraag waarom hij zich aan de Ramadan hield. Een christen die er voor
zijn eten bad werd er getolereerd, laat staan dat hem iets gevraagd werd.
- Een collega vertelde me ooit dat ze de stad had verlaten voor een klein
dorp. Lachend beschreef ze hoe omwonenden op haar zondagse verhuizing
hadden gereageerd. ‘Verhoezen op zondag?!’
hadden die met verbazing vastgesteld. Iets dat blijkbaar niet in hun waardenspectrum
paste, maar mijn collega leek te interpreteren als een voorbije fase in
de evolutie.
Of een groep zich zelf afzondert (onderscheid maakt), of afgezonderd wordt
(onderscheiden wordt), deze voorbeelden van alledaagse ‘discriminatie’
maken duidelijk dat het begrip niet perse aan etniciteit gekoppeld hoeft
te worden. In de genoemde voorbeelden draait het mijns inziens om twee
kernbegrippen: fatsoen en respect.
Een eigen taal spreken – letterlijk, dan wel figuurlijk door onderscheidend
gemeenschappelijk gedrag – is een vorm van afzondering. Allochtonen
die zich groepsgewijs in het publieke leven begeven en onderling niet
in het Nederlands communiceren, moeten niet verbaasd zijn als zij als
groep apart gezien worden. Ook op fronten waar ze dat zelf liever niet
hebben, zoals bij het zoeken naar werk.
De zaak is actueel nu minister Verdonk in de publieke ruimte het Nederlands
via regelgeving af wil dwingen. Zij slaat de plank mis: respect en fatsoen
zitten tussen de oren.
In het private domein, meer in het bijzonder op de werkvloer, kan daarvan
bevestiging worden gevonden:
Personeel van Albert Heijn is verplicht in de winkels Nederlands te spreken.
Het laatste nummer van Ahá, magazine voor medewerkers, gaat in
op het gebruik van niet in Nederland erkende voertalen. Fries mag, althans
in Joure. In Gouda werken veel Marokkaanse winkelbedienden. Citaat van
één van hen (studente commerciële economie): “Marokkaanse
klanten spreken me meestal in het Arabisch aan. Dan volgt vrijwel direct
de vraag of je ook Berbers praat. Dat is het Fries van Marokko. Dat spreek
ik makkelijk. Maar ik antwoord eigenlijk altijd in het Nederlands. Behalve
als ik merk dat diegene in het Nederlands niet uit de voeten kan of uit
respect bij een veel ouder iemand. Ik vermijd het echt zoveel mogelijk,
want ik weet wel zeker dat andere klanten het irritant vinden als je een
andere taal spreekt."
In het Landelijk Vers Centrum,
waar geen klanten komen, worden vele talen gesproken. Een Turkse magazijnmedewerker
(24 jaar): “We doen ons best om zoveel mogelijk
Nederlands te praten. Maar je kunt niet voorkomen dat mensen met dezelfde
achtergrond in hun taal gaan praten. (..) De mogelijkheden om via cursussen
bij te leren en door te groeien zijn juist toegenomen. Je kan alles als
je maar wil. Hoe meer Nederlands er wordt gesproken, hoe beter het is
voor ieders ontwikkeling. (..) Nederlandse collega’s spreken langzamerhand
ook al een aardig woordje Turks. Het begint met scheldwoorden en geintjes,
maar ook het woord ma¢ (voetbalwedstrijd) is bij iedereen wel bekend.”
Ergo: op het werk worden collega’s in de eerste plaats mensen, pas
daarna onderdeel van een (etnische) groep. Allochtonen die Nederlands
spreken maken niet alleen meer kans op werk, het is ook de sleutel om
autochtonen de eigen taal bij te brengen.
25 januari 2006
een poëtische reactie van dhr. A. Landman te Delfzijl op 31.1.06:
Ook al spreek je een vreemde taal,
Woorden door de trechter van je hart gegoten
begrijpen we allemaal.
Ook al sprekst 'n vrumde toal,
Woord'n deur trechter van dien haart goten
begriepen we aalmoal
Alvo
