26 september     progressie of behoudzucht  (4)

Een eiland van kosmopolitische moderniteit, dat verdedigd moet worden tegen de moraal van het platteland.
Het beeld lijkt pathetisch, maar wordt opgeroepen door de reacties die de CU-vragen bij hun tegenstanders ontlokte. Ik ontving vier mailberichten uit die hoek. Drie kraakten Helmantel af om zijn gereformeerde signatuur. Een lokale journalist suggereerde dat de CU-vragen voortkwamen uit hun veronderstelde aversie tegen de seksuele geaardheid van de directeur, en de wens anderen een moraal op te willen leggen. De Romeinen gebruikten deze debattruc al in de rechtsgang: voor de rechter mocht je je zaak ook bepleiten door naast juridische argumenten, je tegenstrever zwart te maken. Het argumentem ad hominem.
De persoon van de directeur is door de aanhangers van de Groninger figuratieve kunst niet in hun pleidooien betrokken. Dat valt in hen te prijzen. Maar ik sta daar vrijer in. Ik vind die zogenaamde modernisten kleinzielig in hun argumentatie. Ze mijden het debat door moord en brand te schreeuwen, zodra morele argumenten worden betrokken in de afweging of kunst gesubsidieerd moet worden. Wat heel wat anders is dan kunst verbieden!
Ze voegen zich in wezen naar een zeer behoudend leiderschapsprincipe. Dat van de sterke man. Ze roepen het beeld op van het museumeiland als ‘apenrots’. Er bovenop zetelt de onbeTwiste leider. Kijk hem niet te diep in de ogen want dat is ongepast. Hij bepaalt zelf wat ‘ie doet. Simpel omdat hij de leider is. Die vraagt men niet om verantwoording.

24 september        progressie of behoudzucht (3)
Een geïsoleerde setting, bevordert een helder onderscheid tussen Progressie en Behoudzucht. We zien dat in de contreien rond Tora Bora, alswel vissersdorpen aan de boorden van het Ijsselmeer. In het algemeen gesproken kan men dit onderscheid laten samenvallen met platteland versus stedelijk gebied: voor moderne fratsen moet men in Amsterdam zijn. Of New York.
Aan een provinciestad als Groningen dringt het platteland zich echter immer op. Zou die nabijheid wellicht verklaren dat de Modernisten die het Groninger Museum realiseerden, kozen voor een eiland? (isola=eiland) Ter bescherming van zelfbevestiging en zelfgenoegzaamheid?
Een grappige gedachte: het Groninger Museumeiland, als spiegelbeeldig Tora Bora of Urk.
Moderne kunst, het woord zegt het al. Modern, vernieuwend – vooruitstrevend – progressief. Opeenvolgende directeuren van het Groninger Museum belijden op hun eiland de moderne kunst. Wel slepen zij daarbij een collectie Groninger oudheidkundigheden (van het platteland), als last achter zich aan; weggestopt in kelders en krochten. De conservatoren van die afdelingen hebben hun titel ook niet mee: conservator. Conserveren staat voor bewaren en beheren. Oftewel behouden.
In een discussie over de vraag wie er mag ophangen in het Groninger Museum hoor of zie je hen niet.

19 september 2007   progressie of behoudzucht  (2)

De FC Grunn' speelt deze week tegen Fiorentina. In 1982 liftte ik naar hun stad. Firenze is een overweldigend openluchtmuseum. Ik sprak er met leeftijdgenoten over op de stadscamping. Vanaf een helling keek je daar uit over de met eeuwige roem omgeven kunstwerken. Van een Schot heb ik nog steeds een papiertje met zijn adres. Veel buitenlandse studenten. Daaronder Irakezen die er architectuur studeerden en met campingbewoning hun studiekosten drukten. (en het jachtterrein op vrouwelijk schoon internationale allure gaven) Een Ierse kunstacademica bleef bij onze bewondering voor wat de De Medici achter lieten, maar wanhopig roepen "But it has been done... We have to create something new." De herhaling onderstreepte het wanhopige in haar stem. "It has been done."

Dat beeld van haar, die dwangmatige gedachte belijdend dat kunstenaars niet in herhaling zouden mogen vallen, heb ik op mijn netvlies gehouden. Het heeft me altijd verwonderd, dat je iets mooi kunt vinden, maar tegelijk jezelf zou moeten dwingen om dat niet te willen herhalen.

17 september 2007   progressie of behoudzucht (1)

Zo, met m’n bezoek aan het optreden van The Police, ben ik uitgekomen voor wat de provincie Groningen Culturele Identiteit noemt. Veel 40+-‘ers gaven daar vorige week blijk van. In dat licht is de argumentatie van de recensent van de Volkskrant om het optreden af te kraken merkwaardig. De heren Police zouden toe zijn aan rust, want Sting stond niet eens te springen…. En dat was bij de start van de tournee in Vancouver nog wel het geval…. Alsof wij veertigers en ouder behoefte hebben aan een 55-jarige zanger die staat te springen….
Man, wij willen er zo po- en patent uit zien als Sting. Niet persé zo zijn!?! En verder niks dan muziek. Dat de heren tam waren leidde deze commentator voorts af uit het uitspinnen van Roxanne en So Lonely. Die klonken helemaal niet zoals de hits destijds….
Nou ja, een progressieve krant beoordeelt een optreden van nu door de bril van 30 jaar geleden, de bril van behoudzucht. Tegenwoordig valt het niet mee om zich nog aan sjablonen vast te kunnen klampen.