De FCGroningen Fanatics treft geen blaam

Achteraf kun je een aap in de kont kijken. Toch is er veel reden om terug te blikken op de brand in Euroborg. Want een ramp is erg; niet leren van een ramp nog erger.

Er is alle reden om een terugblik te openen met een welgemeend compliment aan FC Groningen directeur Hans Nijland. In directe aansluiting op de heftige taferelen nam hij zondagmiddag zijn volle verantwoordelijkheid. Zonder enig omhaal van woorden. Menig bestuurder wijst in dergelijke omstandigheden al snel van zich af, door het belang van zorgvuldig onderzoek en de betrokkenheid van velen te benadrukken. Nijland sprong er letterlijk vòòr. Buitengewoon sterk was ook dat hij de FCGroningen Fanatics onmiddellijk in bescherming nam: “Hen treft geen enkele blaam.”
Deze supporters doen sinds het betreden van de Euroborg op een positieve manier van zich spreken. Er is al gewezen op het uit eigen zak financieren van de sfeeracties, waarover in beginsel altijd met de leiding van de FC wordt overlegd.
In reactie op de gebeurtenissen wordt al snel een vraagteken gezet bij de vraag of met dergelijke acties moet worden doorgegaan. Ik zou daar niet van afzien. In Zuid-Europa kan het ook.

Cafébrand Volendam
Als het om risicobeoordeling gaat moet altijd voor ogen worden gehouden dat risico´s bij het leven horen. We kunnen ze niet uitbannen; wel ons er op voorbereiden. Daarvoor is vereist dat we de risico’s die een organisatie loopt leren kennen.
Een café binnen gaan in de oudejaarsnacht is op zich niet bijster risicovol. Men kan weliswaar de risico’s verminderen door thuis te blijven, maar dat telt amper mee in de afweging. Als in dat café brandbare kerstversiering hangt hoeft men zich nog niet te laten weerhouden.
Iedereen die zich in een mensenmassa begeeft gaat een risico aan. Bijvoorbeeld om een ‘stupid with a flare-gun’ te treffen. Dat overkwam de Engelse band Deep Purple tijdens de voorbereiding op studio-opnames in Montreux. Het hele zaakje brandde af, maar het bracht inspiratie voor hun tophit Smoke on the Water.
De cafébrand in Volendam ontstond door zo’n stupid, maar het risico werd vele malen vergroot doordat men zich niet had gehouden aan de voorbereidingsmaatregelen op het risico van brand: onder meer vluchtdeuren waren ontoegankelijk doordat er opslagmateriaal voor lag.
De vergelijking met Euroborg afgelopen zondag gaat vergaand op. Eén of enkele stupids veroorzaakten een gigantisch risico. De vraag hoe erg dat kan worden, wordt beantwoord door na te gaan hoe de voorbereiding op die mogelijkheid is verlopen. Ik kan daar bij gebrek aan kennis uiteraard geen waardeoordelen over geven. Maar al snel werd duidelijk dat ook hier meerdere partijen in de beoordeling betrokken zijn: naast de FC als huurder, de eigenaar van het stadion, de leverancier van software die de waterdruk regelt, de brandweer enzovoort. Daar kunnen fikse rechtszaken uit voort vloeien. De les die uit de Eurobrand getrokken moet worden zou echter niet op voorhand moeten luiden dat sfeeracties te risicovol zijn. WC-rollen of een tribunebreed spandoek dat over de hoofden naar beneden rolt: de gek die er een vlam bij houdt creëert hetzelfde onaanvaardbare risico. Dat risico kan moeilijk uitgebannen worden, maar gooi het kind niet met het badwater weg.
Het precies afbakenen van de verantwoordelijkheid die alle betrokken partijen moeten waarmaken en hun voorbereiding daarop. Daar zit ‘em de kneep.