MALLE LIJSTJES 2008

Tradities zijn er om in ere te houden. Ook deze site laat zich tijdens het jaareinde getrouw meeslepen door verbazing over de toenemende neiging om individuen door middel van malle lijstjes boven het maaiveld uit te tillen. Het land waarin autoriteit meer dan waar ter wereld wordt genegeerd en als potsierlijk afgedaan, vindt een uitlaatklep in verkiezingen rond ‘de beste van het jaar-lijstjes’.
Sinds ideeën wegvallen als bindend element voor politieke partijvorming, rukt het persoonlijke ook daar steeds meer op. De verkiezing van politicus-van-het-jaar onderstreept dat. Maar evenzeer bleek het uit de wijze waarop het non-begrip ‘politiek leider’ bij CDA en PvdA evolueerde. Zowel JP Balkenende als W. Bos ondertekenden rouwadvertenties van partijprominenten in die hoedanigheid. Trouw-commentator Hans Goslinga signaleerde terecht dat aldus slinks, het Duitse model is ingevoerd dat de SP al langer hanteert: de lijsttrekker is er tevens partijvoorzitter.
Eén van hen, Wouter Bos, is door de parlementaire pers als politicus van het jaar verkozen. De man die kort ervoor nog als “draaikont” werd afgedaan…wordt in de paar maand dat de kapitaalcrisis woedt plotsklaps het heertje. Opeens met stropdas om zijn Wendehals, waar die kort ervoor nog dogmatisch was afgelegd…. Die titel verleent het journaille hem niet eens zozeer vanwege politiek vernuft; het is de technocratische toepassing van zijn vakkennis die hen imponeert. Dat zegt veel over de mensen die hem kozen. En het zegt iets over gebrek aan echte politici: mensen die voorop gaan, en ongeacht het woeden der publieke opinie bij authentieke standpunten blijven.
Wat mij betreft zie ik zo iemand eerder buiten het potje met pieren dat de Nederlandse politieke arena bood. De Franse president Sarkozy gaf er tijdens het voorzitterschap van de EU nog het meest blijk van. Onorthodox werkt hij bovendien met een veelkleurig en gedurfd samengesteld kabinet.
Zoals ook Barack Obama doet. Onze hoop in crisisdagen?! 2009 gaat het laten zien.
De Amerikanen voeren heel wat – al dan niet denkbeeldige – malle lijstjes aan. Die van het hoogste balanstekort-aller-tijden voorop. In dat land hebben ze het fenomeen dan ook uitgevonden. Op scholen hangen er lijsten met van elk vak en elke klas de leerlingen met de hoogste gemiddelde scores…. Niet zonder reden zijn de VS het land dat het begrip ‘loser’ kleur en een handgebaar (de door duim en wijsvinger gevormde L) heeft meegegeven.
In de Nederlandse malle-lijstjes-scène rukt dat fenomeen trouwens ook op. Niet meer worden prestaties aan de top gezet; ook diegene of datgene dat onderaan staat wordt er uit gelicht. Zo konden we in 2008 gewaar worden dat Almere werd verkozen tot ‘lelijkste plek van Nederland’, vòòr Nieuwegein, Den Helder, Heerlen en Eindhoven. “Burgemeester Jorritsma van Almere wilde niet reageren op wat zij "een prutsonderzoek" noemt”, aldus de NOS-site. Het betreft een onderzoek van de Volkskrant waaraan 2900 mensen deelnamen. Die krant heeft dat toch niet nodig zou men zeggen. Die van de Nederlander-van-het-Jaar hebben ze stilgelegd, maar thans roepen ze de beste verzorgings- en verpleeghuizen uit. In een afzonderlijk kader overigens de vijf slechtste…. Met de top 200 van meest invloedrijke Nederlanders gaan ze door. Voorzien van de toevoeging stijger of daler.. Alweer die negatieve kant van top-lijstjes benadrukkend: winnaars winnen ten koste van losers. In een poging het gehalte van malle lijstjes uit te tillen boven het tijdverdrijf dat het feitelijk is?!
De kring van gemeenten is trouwens erg vatbaar voor malle lijstjes. Er worden er zo’n beetje elk kwartaal nieuwe bedacht: de stad met de beste stoplichten tot die met de beste binnenstad, fietspaden et cetera. De meeste dragen dat met bordjes aan de gemeentelijke toegangswegen uit. Hoe zou Druten dat doen? De beste afvalscheidingsgemeente van 2008?

31 december 2008