BELASTING BETALEN IS NIET VOOR DE DOMMEN

Van de week gezien op het franse TV5: een documentaire over de inpoldering van de Zuiderzee en de Deltawerken. In de eigen media bovendien het bericht dat informatiecentrum Neeltje Jans al wel 30 contacten heeft gehad met kranten en tv-kanalen uit de VS. Nu het gebied rond New Orleans in het kielzog van de orkaan Katrina onder water is gelopen, vormt de Nederlandse polder nieuwswaarde: hoe krijgen die dekselse Nederlanders het voor elkaar om beneden de zeespiegel te overleven.
Bemoeienis van buitenaf is soms nodig om te beseffen dat je reden hebt om trots te zijn. Naar mijn mening zijn Nederlanders dat veel te weinig, terwijl het wel belangrijk is: enige trots is nodig om zorgzaam te zijn voor wat je hebt. De kunst van het inpolderen is daar een voorbeeld van: het is niet alleen nauw verweven met onze geschiedenis en cultuur, het vormt in feite de basis van ons bestaan. Het Gronings drukt dat kernachtig uit: wel nait wil diek’n, mout wiek’n. Maar vraag basisschoolleerlingen naar Leeghwater en ze kijken je meewarig aan. Wat dat betreft is het een gotspe dat we van nieuwkomers eisen dat ze inburgeren met kennis van het Wilhelmus en vaderlandse geschiedenis. Het lispelende lippentrekken dat de voetballers van het Nederlands elftal voorafgaand aan een interland produceren is tekenend voor de waardering die Nederlanders daar zelf voor koesteren…..

Het eerste dat bij mij bovenkwam toen ik Bush steeds meer ramp-miljarden hoorde beloven was, waar hij dat geld vandaan dacht te halen. De man streeft naar de hoogste klassering in het kampioenschap belastingverlagen en overheiddemoniseren. Hoe minder publieke taken, hoe minder belastingopbrengsten nodig zijn. Dat maakt populair. Voor onderontwikkelde landen is dit een bekend patroon, maar dan omgekeerd: omdat de overheid geen belastingen kan heffen (geen goede administratie en teveel arme mensen) kan zij het land er niet zelfstandig bovenop helpen.
Dat Nederlanders ongehoord veel belasting betalen, heeft dan ook alles te maken met de noodzaak om te diek’n, en de wens om de openbare ruimte in dit dichtbevolkte land goed in te richten: asfaltering om de verkeersdruk in banen te leiden, bescherming van de laatste resten groen.
Voor het overige zitten we hier met zijn allen op een kluitje, al mopperend op de overheid. Althans dat doet het laatste onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau geloven. We zijn tevreden met ons persoonlijk leven maar in de overheid hebben we geen vertrouwen. Als ik die conclusie voeg bij de veronachtzaming van de Nederlandse cultuur en geschiedenis, en de toenemende onverdraagzaamheid, dringt zich onwillekeurig de vraag op of er reden is om me als nieuwkomer te melden in een ander deel van de wereld.

“Ik zou best willen emigreren” mijmert ook Femke Halsema in het Volkskrant magazine vandaag. Halsema voelt zich aangetrokken tot Vietnam, waar ze “aangenaam werd getroffen door het levenstempo en het gevoel van eigenwaarde van de bevolking.” Eigenwaarde. Heel goed. Maar uiteindelijk is Nederland voor haar the place to be: haar tweeling moet hier naar de middelbare school. “Nederland is al met al een prachtig land.”
Volgens mij is dat hetzelfde als ‘trots zijn op Nederland’. Daar zouden we eens met elkaar over door moeten praten… en laat het SCP dan nog ‘es langs komen.

10 september 2005