CHEQUE SPIJKERMAN

De titel boven deze column is een woordgrap die ik onlangs van iemand hoorde. Het valt ook niet mee om origineel te zijn. Mensen die èn grappig èn origineel zijn, zijn zeldzaam. Op hen zijn economische wetten van toepassing: wat schaars is, is geld waard. Degene die het meest te bieden heeft, is de meest waarschijnlijke koper. Zo werken althans vraag en aanbod in de kapitalistische marktordening die wij kennen.

Het programma Kopspijkers en de maker ervan blijken op die markt verhandelbaar. Jack Spijkerman wenst zijn contract met de verenigde arbeiders radio omroep te verbreken, om de overstap naar superkapitalist De Mol te kunnen maken.
Ooit wist de VARA voor 300.000 gulden Willem Ruys te pressen zijn contract bij de KRO te verbreken en met show en al de oversteek te maken. In het licht van de huidige marktprijzen is dat een bagatel, destijds werden echter heuse kamervragen gesteld. Nu de VARA zelf zo’n poets gebakken krijgt schat ik in dat de huidige 2e Kamerleden er hooguit in wandelgangen over monkelen bij roddel en achterklap.

Ik heb Jack Spijkerman eens onvoorbereid ontmoet. Als wethouder openbare werken werd ik verrast door een conference waarmee hij de opening verrichte van een door onze dienst georganiseerd congres over wijkbeheer. Het contract was aangegaan door de directeur, tevens part time wethouder in een naburig dorp en gewestelijk voorzitter van de Groninger PvdA. (..)
Als gemeenschappelijk gedachtegoed opdroogt, gaan zowel netwerk als identiteit echter verloren. De VARA zit wat dat betreft goed fout. De toenemende welvaart bracht het zijn van arbeider c.q. werknemer steeds verder van een gemeenschappelijk voetstuk. VARA-coryfee Marcel van Dam ervoer naar eigen zeggen de val van de Berlijnse Muur destijds als “de paus die verklaart dat het christelijk geloof bij nader inzien onzin is”. Op hem was toen het spreekwoordelijke ‘links lullen en rechts eten’ overigens al geruime tijd van toepassing, maar dat terzijde.
Tja wat blijft er over van het socialistisch gedachtegoed? De KRO heeft het wat dat betreft een stuk eenvoudiger. Niet alleen heeft de nieuwe paus nog onlangs ondubbelzinnig bevestigd dat het geloof een serieus te nemen zaak blijft, ook mag de KRO zich met de R.K.-kerk onderdeel weten van een wereldwijde beweging. In Nederland weliswaar op zijn retour, maar elders springlevend. Inwoners van landen die in naam nog socialistisch heten daarentegen vluchten, zodra ze de kans krijgen alle kanten op.
Ik heb al heel lang de indruk dat de identiteitscrisis bij de VARA de verklaring is voor het feit dat humor bij die omroep doorgaans leedvermaak is, vooral gericht tegen de buitenwereld. Het koningshuis en geloofsovertuiging zijn de voor de hand liggende thema’s.
Ik ben geen fan van de VARA. Toch is het een betreurenswaardig verlies, als mensen ideële verwantschap laten oplossen in louter materie. Dat gun ik niemand.

Ook de epiloog is dit keer niet van mezelf, maar van VARA-klanten Bram en Freek (zou ‘ie nog lid zijn?): de VARA moet zich groot houden!

16 mei 2005