HET OPENBAAR BESTUUR EEN TRANSFERMARKT

Sinds kort zet de mogelijkheid om wethouders en gedeputeerden van buiten aan te stellen, een heuse transfermarkt in werking. Nu ik zelf het ambt van wethouder ten tweede male heb opgevat, valt me op hoeveel bestuurders worden vastgelegd door andere partijen. Deze week blijkt 2e kamerlid Jeltje van Nieuwenhoven te gaan voor het gedeputeerdenschap in Zuid Holland. Een andere opvallende transfer was de wethouder van Wassenaar die naar Den Haag overstapte. Binnen de VVD zijn twee onvrijwillig afgetreden wethouders een uitzendbureau gestart. De eerste succesvolle bemiddeling betrof één der oprichters zelf……

Transfers kennen we natuurlijk vooral uit het voetbal. Deze zomer maakte Henke Larson, jarenlang publiekslieveling bij Celtic de overstap naar CF de Barcelona. Het (nood)lot koppelde beide ploegen aan elkaar in de eerste ronde van de Champions League. In Glasgow deed Larson waarvoor hij was gehaald: scoren. Juichrituelen liet hij nadrukkelijk achterwege. Eerder keek hij schuldbewust. Zijn houding kwam daarmee op mij over als respectvol, eerder dan als angst voor een negatieve publieksreactie. Ik kreeg overigens de indruk dat die ook uitbleef.
Van Glasgow naar Barcelona is een overgang die geloofwaardiger is dan Barça inwisselen voor Real Madrid, zoals Figo enkele jaren geleden deed. Die stap werd als verraad en belediging afgedaan.

Nu wethouders de transfermarkt op gaan, volgen zij burgemeesters, voor wie de overstap naar een andere gemeente van oudsher al een gangbaar fenomeen is. Opvallend, want als burgemeesters vanaf 2006 inderdaad gekozen gaan worden, zullen zij niet meer zo makkelijk overstappen. Burgemeesters zal men immers liever uit de eigen lokale gemeenschap naar voren stemmen dan van buiten halen. Zo treedt een interessante rolwisseling op tussen beide ambten.
Reden voor wethouders om lessen in transfer-geloofwaardigheid te trekken. Daartoe wijs ik op de Figo onder de burgemeesters: Don Burgers. Als burgemeester van Rosmalen verzette deze man zich heftig tegen de begerige pogingen van ’s Hertogenbosch, om de kleine buurgemeente in te lijven. If you can ’t beat them, join them: Burgers liet zich naar Den Bosch transfereren en ontpopte zich vervolgens als de meest geharnaste pleitbezorger van deze herindeling… die uiteindelijk inderdaad zijn beslag kreeg. Bij de eerstvolgende verkiezingen werd de nieuw opgerichte partij ‘Rosmalens belang’ uit het niets de grootste partij in de raad!

Publieke figuren die hun standpunten ogenschijnlijk slechts aan hun functie ontlenen, bezorgen politici het odium van zakkenvullers. Of ongeloofwaardigheid, zoals de PvdA die ten tijde van het 2e kabinet Kok vòòr aanschaf van de Joint Strike Fighter stemde, en zodra ze in de oppositie belandde tegen bleek.

In de religie heeft men de twijfel aan onwrikbare geloofsstellingen een naam gegeven: het relationeel waarheidsbegrip. Mogelijk iets voor het openbaar bestuur!?


13 oktober 2004