OVER LENIE 'T HART EN BOTOX

De zeehondencrèche van Pieterburen is vereenzelvigd geraakt met een boegbeeld. Een vergankelijk boegbeeld, want ook aan ‘zeehonden-moederschap’ komt een eind. Kan de opvang overleven?
De zorg van moeders voor hun kinderen bood 40 jaar geleden al een voorbeeld dat de basisgedachte achter marketing duidelijk maakt. Destijds slaagden nieuwe producenten van babyvoeding er maar niet in om voet op de ‘markt’ te zetten. Uit onderzoek naar de oorzaak bleek een even eenvoudige als verrassende verklaring. Op de consultatiebureaus werden jonge ouders niet voorgelicht over babyvoeding, maar over Olvarit. Omdat de verpleegkundigen aandelen in de fabriek hadden? Welnee. Domweg omdat de merknaam Olvarit vereenzelvigd was geraakt met de soortnaam.

Voor dit verschijnsel heeft men in de marketing het begrip ‘merkverwatering’ of ‘antonomasia’ uitgevonden.
Bekende voorbeelden zijn ‘aspirine’, botox, kliko en tupperware. Voor een product is dit verschijnsel ideaal, omdat het bijdraagt aan een marktmonopolie. Nu de zeehondencrèche als soortnaam synoniem lijkt te zijn geworden met het ‘merk’ Lenie ’t Hart, is er echter een probleem. Niet alleen op korte termijn, in geval de opvang zich van de oprichtster los zou maken, maar sowieso. Immers, volgens Socrates (“ik ben een mens; elk mens is sterfelijk; dus ik ben sterfelijk”) is dit merk eindig. En met Lenie ‘t Hart vervalt de steun van donateurs die de opvang van zeehonden met haar vereenzelvigen. Als dat er teveel zijn wordt het ‘product’ Pieterburen als het ware niet meer ‘gekocht’ en is het einde verhaal.

Dat het zo ver kon komen is ongetwijfeld een gevolg van aard en karakter van Lenie ’t Hart. Maar daar is ook een andere kant aan. Iedereen liep altijd maar met haar weg. Politici en wie al niet wilden maar wat graag met haar op de foto. Als er ergens een walvis aanspoelde, wist het journaille niet hoe snel men aan Lenie commentaar moest vragen. Niet omdat zij verstand had van walvissen, maar omdat belangstelling gegarandeerd was.
Welk mens wordt door zoveel bevestiging niet eigenzinnig?
Lenie ’t Hart komt alle krediet toe voor wat er in Pieterburen kon groeien. Alleen kan het voortbestaan niet van haar als persoon afhankelijk gemaakt worden. Die is eindig. Maar voor haar nagedachtenis hoeft dat veel minder te gelden.

Als ieder het zijne/hare bijdraagt kan ‘Pieterburen’ overleven. Ik heb ervaring met tijdig aftreden en toch koers houden. Dat breng ik kosteloos en met alle genoegen in. Een ervaren marketingadviseur uit m’n netwerk kan ik vast wel meevragen.

Bert Westerink – gewezen wethouder van Groningen
24 februari 2014