AGEREN TEGEN
IETS MAAKT IEMAND NOG GEEN VREDESTICHTER
“Nog één keer samen in de geest van Madiba”
kopte De Volkskrant boven het bericht over Mandela’s begrafenis.
Daarin ligt de essentie waarom dit afscheid zoveel mensen van naam en
faam bijeen bracht. Niet Mandela’s jarenlange strijd tegen en gevangenschap
om de apartheid maken hem een legende. De grootse wijze waarop hij desondanks
koos voor een politiek van verzoening en samenwerking is daarvoor de verklaring.
De herinneringen van Nederlandse
anti-apartheidscoryfeeën steken daarbij mager af. Allemaal mochten
ze hun ‘Mandela-moment’ in de media etaleren. Maar we horen
al lang niks meer van hen. Sietse Bosgra, oprichter van het Komitee Zuidelijk
Afrika bestaat het om te melden dat hij niet meer met Zuid Afrika bezig
is, omdat hij zijn belangstelling inmiddels heeft verlegd. Naar Israël,
of liever gezegd Palestina. Daar bevecht hij wederom ‘apartheid’.
Verzoening tussen de rassen? Of strijden tegen de nieuwe Zuid-Afrikaanse
ongelijkheid die besloten ligt in het ongebreidelde nepotisme van de huidige
ANC-machthebbers? Dat is een geheel ander chapiter.
Daarmee lijkt een realistische
voorbode geschetst van de staat waarin Israël zich zal bevinden tegen
de tijd dat Sietse Bosgra zijn belangstelling voor dat land voor gezien
houdt.
Het is het verschil tussen het opzichtige van de korte termijn, en verzoening
die lange adem behoeft.
Het is onterecht dat de verwantschap met Mandela zo eenzijdig wordt toegekend
aan actiegroepen en de met hen verwante media. Dat Mandela christelijk
geïnspireerde drijfveren koesterde wordt men bij hen niet gewaar.
De steun die destijds uitging vanuit kerkelijke kring aan Mandela’s
strijdmaker ds. Beijers Naudé, verwoordt in het Kairos-document,
is nauw verbonden met de op verzoening gerichte geest van Madiba. Daarover
viel de laatste tijd weinig (terug) te lezen.
Mandela ontsteeg het lot van leiders die positie kiezen tussen politieke
flanken. Zij zijn overwegend te saai om de aandacht vast te houden. En
vanaf de flanken zijn ze vatbaar voor het verwijt te vaag te zijn. Iets
daarvan heb ik ervaren na een reis naar het door burgeroorlog verscheurde
El Salvador. Guerrillastrijders bevochten er kapitalistische grootgrondbezitters.
Daartussen probeerde de christen-democraat Napoleon Duarte een politiek
van verzoening te voeren. Rechts miskende zijn drijfveren. Ze hielden
Duarte voor een meloen: ‘groen van buiten; rood van binnen’.
De guerrilla ontvoerde zijn dochter. Onze poging om steun voor zijn politiek
te verwerven werd door het dagblad De Waarheid insinuerend afgedaan. “Jonge
christen-democraten terug van vakantie” kopte het CPN-blad.
Te vrezen valt dat die krant voor gedweep met Mandela de afgelopen tijd
kolommen tekort gekomen was.
In zijn altijd scherpe analyse
citeerde ND-columnist Marcel ten Hooven afgelopen zaterdag de PvdA-verwante
professor Kees Schuyt. Die meent dat “de deugd in het midden geen
middelmatigheid of het zouteloze compromis bepleit, maar het altijd moeilijk
te verwerven maatgevoel.”
De bekende dichtregel van Henriette
Roland Holst komt hier in gedachten: ‘De zachte krachten zullen
zeker winnen’. Dat klinkt als een blijde boodschap.
17 december 2013
|